ĐI TÌM MỘT MẪU SỐ CHUNG Hay KẾT NỐI NHỮNG DẤU CHẤM TRONG CUỘC ĐỜI

 Jobs (1955-2011) ngưòi sáng lập hãng Apple Computer, đã có lúc tu tại Ấn Độ, trong bài nói chuyện với các sinh viên tốt nghiệp trường Đại Học Stanford năm 2005, kể 3 câu chuyện như là lòi nhắn nhủ thân tình với những sinh viên tốt nghiệp, sắp bước chân vào ngưỡng cửa cuộc đời:

1. Câu chuyện thứ nhất là việc Kết Nối Nhũng Dấu Chấm (Connecting the dots), từ hàng vạn cái chấm hỗn độn để thấy con đuờng mình phải đi. Việc này làm tôi liên tưởng đến cái Luới Đế Châu, the In- dra Net, một cái lưới mà mỗi mắc lưới là một viên ngọc thạch lấp lánh phản chiếu rực rỡ lẫn nhau, biểu hiện thực thể thế giới đều chen lẫn và chiếu rọi lẫn nhau, một trong 10 huyền môn của Hoa Nghiêm Tông: Nhân Đà La Võng Cảnh Giới Môn, nói về sự phản chiếu nội tại, như trong lãnh vực được bao quanh bằng mảnh lưới Indra.

2. Câu chuyện thứ hai là sự Mất Mát Và Tình Yêu. Steve Jobs mất việc làm ở hãng do chính ông thành lập. Thật không có gí bất công, phi lý và ngang trái cho bằng. Nhưng nhờ vậy mà Steve cố gắng hơn, không nản chí, không than oán. Trong khoảng 5 năm sau đó, Steve đã xây dựng công ty NeXT và một công ty khác tên là Pixar. Pixar sáng tạo ra phim truyện hoạt hình máy tính đầu tiên trên thế giói. Nó đã trở thành hãng phim hoạt hình thành công nhất trên thế giới. Vào lúc này Steve gặp đuợc cô bạn gái Laurence và thành hôn với cô. Steve và Laurence có một gia đình hạnh phúc. Khi Apple mua NeTX, Steve trở lại Apple, nhũng kỹ thuật mà NeXT đã phát triển trở thành nguồn sinh lực cho thời kỳ Apple phục hồi. Nếu Steve không bị sa thải thì làm so có đuợc tình yêu, làm sao có được Apple phục hồi?

3. Câu chuyện thứ ba là về Cái Chết. Nếu ngày hôm nay là ngày cuối cùng của đời tôi, tôi sẽ muốn làmgìvàtôisẽchuẩnbịlàmgìhômnay? Stevetự hỏi và Steve trả lời: “Không ai muốn chết, ngay cả những người muốn lên Thiên Đường cũng không

muốn chết chỉ vì muốn lên được trên đó. Nhưng cái chết không ai có thể tránh khỏi, nó chính là cái sáng tạo tuyệt vời nhất của kiếp sống. Nó loại đi những người già để mở đường cho những người trẻ.” Steve đã khám phá ra ý nghĩa của cái chết và Steve tiếp tục câu chuyện với các sinh viên tốt nghiệp ra trường: “Thời gian của các bạn có hạn, vì thế đừng lãng phí. Đừng nhốt mình trong những tín điều nào đó, vì sống như vậy là sống bằng suy nghĩ của những người khác. Đừng để quan điểm của những người khác làm mờ nhạt đi quan điểm của chính bản thân bạn. Điều quan trọng nhất là bạn hãy dũng cảm đi theo sự mách bảo của trái tim và trực giác của mình.”

Steve nói khi ông còn trẻ ông có đọc cuốn Cẩm Nang Toàn Thế Giới của Steward Brand được xem như là Thánh Kinh của thế hệ 60s trước khi có máy vi tính xách tay. Ở trang bìa sau cuốn sách có in ảnh một con đường vùng nông thôn trong ánh bình minh, dưới tấm ảnh có dòng chữ: “Hãy luôn khao khát. Hãy cứ dại khờ.”

Dại khờ là cái sơ tâm, trong sáng, tinh khiết, hồn nhiên như tờ giấy trắng mà khao khát là tâm bồ đề. Hãy phát triển Bồ Đề Tâm. Hãy giữ nguyên vẹn cái hăng say, cái đơn thuần, hồn nhiên của Sơ Tâm.

Trong Tribe Life, một tờ nguyệt san của Do Thái Giáo xuất bản tại Hoa Kỳ, tháng 8 năm 2012, một giáo sĩ Do Thái Giáo thuộc trường Đại Học Do Thái Hoa Kỳ (American Jewish University), Rabbi Cheryl Peretz trong bài What To Expect From Your Rabbi(Chúng ta kỳ vọng gì ở nhà đạo sĩ Do Thái?), nữ giáo sĩ Peretz, Phó Khoa Trưởng Đại Học Do Thái, trường ban Nghiên Cứu Thần Học Do Thái nói: “Trong quá khứ chúng ta thấy không cần phải quan tâm mấy đến một số vấn đề. Ngày nay cọng đồng Do Thái mong các nhà lãnh đạo tinh thần của họ không những thông thạo giáo lý truyền thống mà phải liên hệ sâu đậm, phải móc nối với quần chúng.”

Nhiệm vụ của nhà lãnh đạo tinh thần cọng đồng Do Thái không những chỉ giảng dạy giáo lý, không những chỉ quan tâm đến đời sống của hàng tín hữu lúc sinh, khôn lớn, thành hôn, tang lễ mà còn làm cố vấn cho những vấn đề không phải là truyền thống, đó là công ăn việc làm, gia cảnh, xung đột vợ chống, cha mẹ, con cái. Giáo sĩ Do Thái không những là nhà lãnh đạo tinh thần mà còn là cố vấn gia đình, nhà tâm lý thực nghiệm, cán bộ xã hội. Do đó trong vấn đề đào tạo giáo sĩ, chúng ta phải quan tâm đền chiều hướng này.

Giáo sĩ Karen Bender của Temple Judea, một giáo phái Do Thái Cải Cách tại Tarzana, California nói: “Tín hữu Do Thái đến gặp tôi với nhiều vấn nạn: sách nhiễu tình dục, ma túy, hãm hiếp, gia cảnh, tình hình tài chính, công ăn việc làm...”

Giáo sĩ Donald Goor, bề trên của giáo sĩ Karen Bender nói: “Dân chúng đến gặp tôi với vô số vấn đề, ngay cả vấn đề ngoại tình. Tôi rất hân hạnh tiếp

Số 15, tháng 02.2013 — CHÁNH PHÁP 13

chuyện với họ một cách cời mở. Đây là cơ hội tốt nhất để thắt chặt giây liên hệ giữa tín đồ và giáo hội. Đây là nhịp cầu rất cần thiết.”

Thế giới biến chuyển không ngừng. Ta có thể gạt bỏ, hội nhập hay xác định chuyển biến, nhưng ta không thể làm ngơ. Tôn giáo trong xu thế thời đại quá khứ, hiện tại hay tuơng lai, ở Đông Phuơng cũng như Tây Phuơng đều phải đuơng đầu với hiện thực này, để duy trì vai trò tôn gíao có ý nghĩa trong xã hội, trong cọng đồng nhân loại.

Tôn giáo và chuyển biến mặc dầu cuờng liệt hơn trong lúc xã hội phát triển mau chóng vẫn là nền tảng của mọi thời đại. Tôn giáo trong nghĩa rộng luôn luôn vẫn là tia hy vọng, là nguồn cảm hứng, là nơi nuơng tựa cho nhiều loại tâm hồn trong cuộc sống bấp bênh và tạm bợ, đầy hãi hùng mà cũng

đầy kỳ bí.

Time Magazine số ra

ngày 18 tháng 6, 2012 có đăng bài:

In Search of a Com- mon Cause (Di Tìm Một Mục Tiêu Chung) của Joe Klein.

Joe Klein kể chuyện trong chuyến du hành năm thứ ba gần đây ông ghé quán cà phê Richard tại Moorville, NC, uống cà phê, nói chuyện với những cựu chiến binh thuờng hay tụ họp tại đây. Họ không mấy lạc quan

truớc hiện tình đất nước. Khi ông Joe Klein hỏi họ nghĩ gì về Tổng Thống Obama, tổng tư lệnh quân đội Hoa Kỳ, họ cười rồ lên, không phải là thái độ bất kính đối với vị nguyên thủ quốc gia, tổng tư lệnh quân đội, vì với Mitt Romney, ứng cử viên Tổng Thống của đảng Cọng Hòa năm 2012 cũng vậy. Họ cho là những vị này không san sẻ, không biết mùi cay đắng của những kẻ vào sinh ra tử trong các chiến trường hải ngoại.

Những cựu chiến binh này không mấy tin tuởng vào những nguời chưa bao giờ đặt chân vào quân truờng, chưa bao giờ chiến đấu ngoài mặt trận. Phục vụ trong quân đội là nhịp cầu nối liền công dân Hoa Kỳ thuộc mọi thành phần xã hội, làm cho họ cảm thấy liên hệ mật thiết với nhau, cùng san sẻ một mục tiêu, cùng đi trên con đuờng phụng sự. Giờ đây quân đội Hoa Kỳ là quân đội chuyên nghiệp, chứ không phải thành phần động viên, nên thiếu nhịp cầu liên kết, khó cho người Hoa Kỳ tìm thấy một mục tiêu chung, một lý tưởng chung. Quốc gia Hoa Kỳ vì vậy bị phân hóa nặng nề.

Năm nay ông Joe Klein đi khắp tiểu bang North Carolina và Virginia. Ông nói thành phần bảo thủ thấy Hoa Kỳ gần đây thay đổi ngoài sự tưởng tượng, không những chỉ quyền dân sự mà còn quyền đồng tính luyến ái. Tại Hoa Kỳ hiện nay trên một nửa cửa hàng tạp hóa do nguời Nam Á làm chủ, nguời Lati- nos (Trung, Nam Mỹ) không nói tiếng Anh, và ông tổng thống không phải trắng, không phải đen (Tổng Thống Obama thân phụ nguời Phi Châu da đen, thân mẫu nguời Mỹ da trắng). Sự kỳ thị của phe bảo thủ, nhất là của Đảng Trà (Tea Party) quá nặng nề đến nỗi một số nguời ngồi nói chuyện không thể chen đuợc lời nào. Một phụ nữ ở Smith Mountain Lake nói: “Miệng tôi chảy máu vì tôi phải cắn răng không

dám hé môi.” Tinh thần khoan dung của nguời Mỹ bây giờ đi về đâu?

“Nhưng chúng ta đều là nguời Mỹ” ông Joe Klein nói to lên như để phá tan không khí ngột ngạt. Ông nói: “Tôi muốn nhắc mhở cho cả hai phe biết chúng ta đều là nguời Mỹ. Làm thế nào để chúng ta có thể hiểu quan điểm của nhau, làm thế nào để chúng ta có thể chấp nhận nhau, tìm một mẫu số chung?”

Ông Joe Klein dành nguyên cả một buổi chiều nói chuyện với những nguời đã vào nằm nhà thuơng chữa bệnh ghiền ma túy. Một phụ nữ tên Tammie Noey đã từng ở tù, đã vào bệnh viện trừ ma túy nói giờ đây thì bà không còn nghiền ma túy nữa, nhưng rất khó kiếm việc. Công việc mà bà đuợc thuê chỉ là nghề hầu bàn và bà không thể mua bảo hiểm sức khỏe. Ông Joe Klein hỏi ý kiến của những cựu chiến binh về chuơng trình y tế của Tổng Thống Obama. Terry Kinum, cựu chiến sĩ hải quân, chống đối kịch liệt chuơng trình này. Ông nói ông quá ngấy với chuơng trình y tế xã hội, đượm mùi Mát Xít của Obama. Các cựu chiến binh khác phản đối quan điểm của Terry Kinum. Hai chiến tuyến, hai lập truờng không có nhịp cầu thông cảm. Ông Joe Klein hỏi nếu giả sử bà Tammie Noey là một cựu chiến binh thì quí vị nghĩ như thế nào? Mọi nguời im lặng, không ai trả lời câu hỏi. Ông Joe Klein có cảm tuởng trừ phi người Mỹ có dịp gần gũi với những nguời Mỹ khác, trừ phi có một nhịp cầu, thì hoạ may sự phân hóa mới bớt năng nề, giúp nguời Mỹ có thể tìm thấy một mẫu số chung, một mục tiêu chung, nền tảng căn bản của một xã hội dân chủ, tiến bộ.

Dân chúng Hoa Kỳ vào thế kỷ 21 đang đi tìm một mẫu số chung, một mục tiêu chung để hàn gắn sự nứt rạn do hoàn cầu hóa đưa lại. Nguời Việt Nam thì như thế nào, có đi tìm một mẫu số chung để cùng nhau xây dựng cọng đồng, bảo vệ quốc gia, kiến thiết xứ sở ? Và Phật tử Việt Nam phải làm gì để khỏi bị bão táp thời đại xé thành từng mảnh?

Cách đây hơn 5000 năm, tở tiên dòng giống Việt sinh sống ở vùng núi Ngũ Lĩnh, hồ Động Đình, trung lưu sông Duơng Tử, dần dần bị Hán tộc ép, tràn sang Biển Đông, huớng về phuơng nam vùng đồng bằng sông Hồng, sông Mã.

Quốc tổ của dân tộc ta là Lạc Long Quân, con của Kinh Duơng Vuơng. Quốc mẫu của dân tộc ta là nàng tiên Âu Cơ, sinh ra một bọc trứng, nở ra 100 con. Con đầu thừa kế vuơng vị, hiệu là Hùng Vuơng, đặt tên nước là Văn Lang. Giòng họ Hùng Vuơng tiếp tục truyền thừa suốt 25 thế kỷ.

TRỞ VỀ TRANG MỤC LỤC

 

14

CHÁNH PHÁP — Số 15, tháng 02.2013

Truyền thuyết đôi khi không phải là dự kiện lịch sử, mà là một sáng tạo văn hóa, dựng lên để giải thích nguồn gốc dân tộc, để tạo tinh thần yêu nuớc, giữ nước, dựng nước.

Truyền thuyết Bách Việt, bọc trứng trăm con, gói ghém tình ruột thịt, đùm bọc, thuơng yêu lẫn nhau trên đuờng nam tiến. Đây là một huyền thoại đuợc xây dựng bằng hình ảnh thần thoại Ấn Độ. Dòng giống Con Rồng Cháu Tiên, phản phất hình ảnh Na-

tan rã ra từng mảnh. Nhưng như một phép lạ, từ Ấn Độ xa xuôi, Phật Giáo đã đến. Đến một cách nhẹ nhàng, thầm lặng, nhưng đầy sức quyến rũ và đầy sinh lực tiềm tàng. Từ đó Việt Nam âm thầm hồi sinh, kết tụ anh tài, chuẩn bị cho công cuộc cứu nước và dựng nuớc.

Từ khi đặt chân đến Việt Nam cho đến chiến thắng Bạch Đằng năm 986, Phật Giáo đã cống hiến cho dân tộc Việt:

•   Giúp Việt Nam duy trì văn hóa Việt không để bị đồng hóa.
• 
  
    Cung cấp cho dân
  Việt nguồn an ủi tâm linh, nếp sống tình cảm cần thiết mà Nho học không đáp ứng đuợc.
•   Đạo lý tương duyên, dung hợp, thần thoại Con Rồng Cháu Tiên giúp dân ta vun đắp lòng yêu thương, đùm bọc nhau trong cảnh đọa đày.
  Việt Nam hiện nay đang sống trong cảnh phong ba bão táp trước xu thế hoàn cầu hóa, trước sự bành trướng kỹ nghệ và thuơng mãi của Trung Quốc, trước trật tự thế giới đang được điều chỉnh.
  “Đất vua chùa làng phong cảnh bụt”, câu ca dao Việt Nam nói lên sự gần gũi của ngôi chùa trong đời sống tâm linh của dân Việt có còn là hình ảnh thân thuộc nữa không? Bức tranh mô tả tâm linh người dân Việt “Dù ai đi đó đi đây, hễ trông thấy tháp chùa Dâu thì về” có còn hấp dẫn, quyến rũ lòng người Việt? Có còn là điểm tụ cho người dân Việt? Lưới Đế Châu, thuyết trùng trùng duyên khởi có còn là móc xích tương duyên giữa người và người, giữa người và vạn vật?
  Chúng ta rút tỉa đuợc gì trong câu chuyện của Steve Jobs, của các giáo sĩ Do Thái Giáo? Chúng ta rút tỉa được gì trong bài Đi Tìm Một Mẫu Số Chung của Joe Klein?
  - Chúng ta cần có một nhịp cầu. Chúng ta cần kết nối những dấu chấm trong cuộc đời, chúng ta cần tung Lưới Đế Châu để thể hiện đạo lý một là tất cả, tất cả là một, chúng ta cần móc nối với đời sống quần chúng, cùng san sẻ gian nan và ấp ủ kỳ vọng.
  Dân tộc Việt là Con Cháu Rồng Tiên, vô lẽ không có đuợc cái thanh cao, cái sáng suốt, cái tao nhã để cùng nhau trò chuyện, chung sống trong hòa thuận, an vui? Là Trăm Con Trong Bọc Trứng, vô lẽ không có cái thân tình, cái thân thuộc, gắn bó, thương yêu, cưu mang, đùm bọc lẫn nhau? Là con của Phật, thấm nhuần đạo lý tương duyên, vô lẽ những lời nguyện tha thiết, chí thành truớc đấng Từ Tôn: Chúng sanh vô biên thệ nguyện độ... lấy kẻ chống nghịch làm bạn giao du, lấy oan ức làm đà tiến thủ... chỉ là sáo ngữ, chỉ thốt ra trong lúc cao hứng nhất thời?
  Trong sứ mạng hoằng truyền, trong công tác kết nối những dấu chấm đời người, chúng ta đôi khi gặp một số phản ứng làm cho chúng ta cảm thấy đau lòng, nản chí. Chúng ta có nên buồn không? Cuộc sống quá ngắn ngủi, chúng ta đâu còn có thì giờ để

TRỞ VỀ TRANG MỤC LỤC

ga (Long, Rồng), làm cho chúng ta liên tuởng đến danh xưng của những vị đại sư xiển duơng giáo lý Phật như Long Thọ (Nagarjuna), Long Trí (Nagabodhi) đệ tử của Long Thọ. Long Cung trong kinh Hải Long Vuơng Phạm. Long Hoa Thụ (Puspanaga) nơi Phật Di Lặc thành đạo, Long Hoa Hội, nơi Phật Di Lặc chuyển bánh xe pháp...

Huyền thoại Con Rồng Cháu Tiên kiên cố, vững chãi hơn Vạn Lý Truờng Thành vì Vạn Lý Truờng Thành vẫn không ngăn đuợc vó ngựa của quân Mông Cổ xâm chiếm Trung Hoa, nhưng huyền thoại Trăm Con Trong Bọc Trứng đã giúp Việt Nam vuợt qua hơn 10 thế kỷ Bắc Thuộc, vượt qua gần 100 năm nô lệ Pháp và sẽ vượt qua muôn ngàn chướng ngại trong việc duy trì dòng giống.

Trong thời Bắc thuộc có một nhà sư uyên bác, thương yêu dân Việt, đến hồ Động Đình thăm viếng. Nhà sư ngồi trên thuyền giữa hồ Động Đình mênh mông, nhìn thấy hàng đoàn chim bay từ sông Tuơng, đẹp như những nàng tiên, ông liên tuởng đến những con rồng trong kinh Phật, rồi sáng tạo ra chuyên Rồng Tiên đuợc ghi trong Lục Độ Tập Kinh viết vào giữa thế kỷ thứ 3 nói đến chuyện 100 trứng nở thành 100 nguời con trai, thông minh tài trí, sức mạnh hơn người, lớn lên vua cha sai đem quân bìnhđịnh thiên hạ... Nhà sư ấy là Khương Tăng Hội.

Khương Tăng Hội người Khương Cư (Sogdian), phụ thân là một thương gia đến Giao Chỉ làm ăn buôn bán. Khương Tăng Hội sinh đẻ tại Việt Nam. Năm 10 tuổi song thân đều mất. Khương Tăng Hội xuất gia, thọ Cụ Túc Giới, tinh thông Tam Tạng. Năm 247, dưới thời Ngô Tôn Quyền, ngài đến Kiến Nghiệp, ở chùa Kiến Sơ dịch kinh và hoằng đạo. Năm 251 ngài dịch bộ Lục Độ Tập Kinh. Truyện Trăm Con Trong Bọc Trứng là truyện 23 trong Lục Độ Tập Kinh.

Trước sự đàn áp khốc liệt của Mã Viện sau cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng, dân tộc ta kiệt quệ và

Số 15, tháng 02.2013 — CHÁNH PHÁP 15

TRỞ VỀ TRANG MỤC LỤC

Ngày Mới

Tôi góp nhặt mùi thơm của hoa lá

Ở đâu đây và ở tận trời xa

Tôi mời gọi tiếng thì thầm của gió Thức cùng tôi nhấp từng phút đi qua

Giờ linh thiêng, giờ Giao thừa gõ cửa Ngày hôm qua, xin trả lại hôm qua Sương trắng quá trên mấy chùm hoa bưởi Lòng run run ngày mới, mới toanh mà

Quanh góc phố người chờ xe mắt sáng Từ đỉnh cao cho đến cuối vực sâu

Cả hoa dại bên đường đang rét mướt Đồng chắp tay dâng ngày mới nhiệm mầu

Áo mới quá chưa một lần lấy mặc Mặc đêm nay cho thêm trắng bầu trời Mai mốt nọ lỡ không may lấm bụi Thì đêm nay ngày mới giữ làm hơi.

THÍCH MINH DUNG

giận, để buồn? “Đừng lãng phí để sống cho một cuộc đời ai đó. Đừng nhốt mình trong những tín điều nào đó. Sống như vậy là sống bằng suy nghĩ của những ngưuời khác...” Thật ra cảnh ngộ của chúng ta không đến nỗi khắc nghiệt so với Steve Jobs. Thật ra những người đồng đạo này đã giúp chúng ta thêm nỗ lực: “Hãy luôn khao khát, hãy cứ dại khờ !”

Chúng ta có được cái may mắn sinh làm nguời, làm Con Rồng Cháu Tiên, thành phần của cọng đồng nhân loại, làm đệ tử Phật, được nghe, được học đạo lý Tương Duyên, đuợc khai thị Tâm Bồ Đề, được đi trên con đường Bồ Tát. Làm thế nào để chúng ta có thể duy trì tín tâm, trưởng dưỡng sơ tâm, vun xới Tâm Bồ Đề? Làm thế nào để chúng ta có thể kiện toàn hành trang cho cuộc hành trình trên Con Đuờng Bồ Tát? Làm thế nào để chúng ta có thể báo đáp công ơn Phật Tổ, các đấng tiền nhân? Làm thế nào để chúng ta có thể kết nối những dấu chấm trong đời người? Làm thế nào để chúng ta có thể khế lý, khế cơ? Làm thế nào để chúng ta có thể thong dong đi trên con đường làng trong ánh sáng bình minh? Làm thể nào để chúng ta có thể “Luôn khao khát, cứ dại khờ”?

Chỉ có một cách là theo chân Tịch Thiên (Santideva) trong Nhập Bồ Đề Hạnh (Bodhicarỳa- vatàra) chân thành phát nguyện:

1. Nguyện mỗi chúng ta là mỗi viên ngọc trong

Luới Đế Châu, luôn luôn nối liền nhau, yểm trợ nhau, sách tấn nhau trên đường tu đạo, hành đạo.

2. Nguyện sung sướng tùy hỷ, mang vui cho chúng sinh, dù gian nan, dù có ai xúc phạm, vẫn hăng say trong sứ mạng.
3. Nguyện làm thuyền, làm bè, bắc cầu vuợt qua mọi chuớng ngại. Nguyện làm tôi tớ giúp nguời thoát vòng ác đạo.
4. Nguyên rừng núi gươm dao biến thành vườn hoa tráng lệ. Nguyện binh khí, đá lửa biến thành trận mưa hoa. Nguyện lữ hành lạc lối, may mắn gặp bạn đồng hành, cùng đi trên Đường Bồ Tát.
5. Nhờ phước Phật vô biên, chúng sanh đều an lạc. Nguyện trở về thế gian, nỗ lực trừ thống khổ. Nguyện cho Ba Ngôi Báu, tồn tại mãi trên đời.
   Rita M. Gross trong bài Buddhist to Buddhists

(Phật Tử nói với Phật Tử) đăng trong báo Tricycle, số Muà Xuân 2012 viết:

“... thời đại vàng son mới của Phật Giáo sẽ được thực hiện một cách dễ dàng nếu Phật Tử của các hệ phái, giáo phái mở lòng đón nhận nhau, nghiên tầm giáo điển và phương thức hành trì của nhau, không đóng khung trong một không gian nhỏ bé, không cố chấp vào những ý kiến hẹp hòi, cá biệt... Trong kinh sách Phật thuộc bất kỳ giáo phái nào, đức Phật dạy Ngài chỉ là một người thường, nhờ tu hành chứng thành đạo quả mà giác ngộ thành Phật. Ngài không bao giờ cho mình là Chúa, là Thần. Giáo lý này nói lên một cách cụ thể tinh thần bình đẳng của Phật Giáo. Ngài không dùng những câu chuyện thần thoại, nhũng phép lạ kỳ bí để tôn vinh mình, nhất là tôn vinh, trang trí sau khi Ngài đã viên tịch...”

James Shaheen, chủ nhiệm và chủ bút tờ Tricy- cle, số Muà Thu 2012, trong bài Building a Bridge (Xây Cất một Cây Cầu) nói: “... trong sứ mạng hoằng truyền giáo lý Phật ở Phương Tây, không khác gì bước qua một cây cầu trong khi đang xây cất nó. Trình bày Dharma là đi qua cầu, chiêm nghiệm một cách nghiêm túc là xây cất cây cầu văn hoá để yểm trợ..

Nếu chúng ta xây cất cây cầu, đôi khi chúng ta cảm thấy e ngại, đôi khi ta tự hỏi không biết nó có đưa ta qua bên kia bờ hay không. Dầu vậy ta vẫn phải tùy thời tùy cơ và điều đó không có gì lạ, không phải chỉ đặc biệt đối với người Tây Phương. Phật Giáo đã gặp và đã đối phó vói nhiều tư trào mỗi khi truyền đến nước nào. Sức mạnh của nền tảng cây cầu dựa vào khả năng đối thoại cởi mở, thành thật và dung hợp.”

Trong khi soạn cuốn HÀNH TRÌNH TÂM LINH, đi tìm ý nghĩa của cuộc đời trên các nẻo đường văn hoá tâm linh, tôi có đọc cuốn Man’s Search for Meaning (Đi Tìm Lẽ Sống) của Viktor E. Frankl, Trưởng Khoa Thần Kinh Đại Học Y Khoa Vienna, Áo Quốc, bị Đức Quốc Xã bắt giam trong 4 trại tập trung, năm 1945 ông được quân đội Đồng Minh giải phóng thì ông chỉ còn một mình trơ trọi trên đời. Trong một buổi giảng, ông đuợc Harold S. Kushner, giáo sĩ Do Thái Giáo yêu cầu ông tóm gọn ý nghĩa cuộc sống trong một câu. Ông viết câu trả lời trên giấy và hỏi lại các sinh viên đoán xem ông đã viết gì. Sau một hồi im lặng, một sinh viên phát biểu: “Ý nghĩa cuộc sống của thầy là giúp những người khác tìm ra ý nghĩa cuộc sống của họ.”

“Đúng vậy” Frankl nói. “Đó chính là câu tôi đã viết.”

Trần Quang Thuận