MŨ PHẢI NGAY

Mũ phải ngay

Diễn giải

Khi đội mũ nhất định phải đội ngay ngắn, khuy áo nút áo phải cài. Đi tất, đi giày đều phải buộc dây thắt chặt. Mũ, quần áo thay ra phải để ở vị trí cố định, không được vứt lung tung khiến trong nhà bẩn thỉu bừa bãi hỗn loạn.

Câu chuyện tham khảo:

Nhà Nho mũ áo phù hợp, kiến thức uyên bác

Khổng Tử và các học trò. (Ảnh dẫn qua: Tinhhoa)

Lỗ Ai Công hỏi Khổng Tử rằng: “Thưa tiên sinh, trang phục ngài đang mặc có phải là trang phục của nhà Nho không?”

“… người quân tử có đức hạnh cần học tập rộng khắp, tri thức uyên bác, trang phục chỉ cần nhập gia tùy tục, mũ áo phù hợp là được rồi”… (Khổng Tử)

Khổng Tử trả lời: “Khi tôi còn nhỏ sống ở nước Lỗ, mặc áo dài rộng mà người nước Lỗ mặc. Sau khi trưởng thành tôi đến nước Tống, tôi đội mũ lễ vải đen mà người nước Tống đội. Tôi nghe nói người quân tử có đức hạnh cần học tập rộng khắp, tri thức uyên bác, trang phục chỉ cần nhập gia tùy tục, mũ áo phù hợp là được rồi. Tôi chưa từng biết nhà Nho còn có trang phục đặc thù nào”.

(Nguồn: “Lễ ký – Nho hạnh”)

Phụ chú

– Nhà Nho: người nghiên cứu học thuật Nho gia, sau này chỉ những người đi học.

1. Nguyên tác 

冠 必 正　紐 必 結
襪 與 履　俱 緊 切
置 冠 服　有 定 位
勿 亂 頓　致 污 穢

2. Âm Hán Việt

Quan tất chính, nữu tất kết
Miệt dữ lý, câu khẩn thiết
Trí quan phục, hữu định vị
Vật loạn đốn, trí ô uế.

3. Pinyin Hán ngữ

Guān bì zhèng，niǔ bì jié
Wà yǔ lǚ，jù jǐn qiè
Zhì guān fú，yǒu dìng wèi
Wù luàn dùn，zhì wū huì.

4. Chú thích:

– Quan: mũ
– Chính: ngay ngắn, đoan chính
– Nữu: khuy, nút, cúc
– Kết: cài, gài vào
– Lý: giày
– Câu: đều
– Khẩn thiết: buộc chặt
– Loạn đốn: vứt, để bừa bãi
– Trí: dẫn đến
– Ô uế: bẩn thỉu

Theo Chánh Kiến
Kiến Thiện biên dịch