LỜI HOA MỸ THÌ KHÔNG THẬT, LỜI THẬT THÌ KHÔNG HOA MỸ

Quê hương của Lão Tử là nơi nổi tiếng với hoa mẫu đơn. Một ngày, có người đến thôn của ông bán cây hoa mẫu đơn. 

Nhưng thực chất đó là gốc cây củ gai trông giống hệt như gốc mẫu đơn, được bày trên tấm vải màu đỏ. Người bán hàng dùng những những lời lẽ hoa mỹ, dễ nghe để chào mời khách mua:

“Nhất đóa mẫu đan phóng hồng quang
Quang thải chiếu nhân mãn viện hương;
Hoa đóa túc hữu bồn khẩu đại,
Diễm lệ vô bỉ hoa trung vương”

Tạm diễn nghĩa:

“Một đóa mẫu đơn tỏa sắc hồng,Màu sắc rọi người, khắp nhà thơm;Đóa hoa xòe nở bằng miệng chậuXinh đẹp vô cùng, vua loài hoa!”

Lão Tử nghe ông ta nói hay nói ngọt như vậy, vô cùng mừng rỡ bèn mua một cây. Sau khi về nhà, ông cẩn thận trồng nó ở trong sân. Không lâu sau, gốc cây đó đã nảy mầm, mọc ra những lá non. Nhưng đợi mãi đợi mãi mà không thấy hoa đâu, thân cây dần dần to ra thô ráp, lộ ra nguyên hình cây củ gai.

Mùa xuân năm sau, lại có một người đi vào trong thôn bán gốc mẫu đơn. Vì đã mắc lừa lần trước, lần này Lão Tử cẩn thận hỏi người bán rằng: “Cây mà ông bán, có phải là mẫu đơn thật không?”

Người đó không nói nhiều, chỉ nhìn Lão Tử một cái, tiếp đó không đếm xỉa tới mà nói một câu thô lỗ: “Chỉ có một đống này, ông muốn mua thì mua, không muốn mua thì thôi!”

Lão Tử cảm thấy người này thật kỳ lạ: “Sao ông ta lại không khen ngợi hàng của mình nhỉ?”.

Cuối cùng Lão Tử vẫn mua một gốc cây, về nhà ươm trồng ở trong sân vườn. Mười ngày sau, trên mặt đất đã trồi lên mầm non. Không lâu sau, cây mẫu đơn đó lại nở ra mười mấy bông hoa vừa to vừa đẹp. Những người hàng xóm láng giềng đều đến ngắm nhìn thưởng thức.

Lão Tử mừng rỡ, gặp ai cũng kể lại cho họ nghe câu chuyện về hai lần mua gốc mẫu đơn ấy.

Về sau khi viết cuốn “Đạo Đức Kinh”, ông viết: “Tín ngôn bất mỹ, mỹ ngôn bất tín”, ý tứ chính là lời nói thật thì không hoa mỹ, lời hoa mỹ thì không thật. Đây cũng là một câu triết lý, bài học cho người đời sau trong cách nhìn người, lựa chọn bạn để kết giao.

An Hòa (biên dịch theo sự cho phép của tác giả)